Θεραπεία Αποδοχής και Δέσμευσης
Η Θεραπεία Αποδοχής και Δέσμευσης (ACT) αποτελεί προσέγγιση του ‘’τρίτου κύματος’’ Γνωσιακών-Συμπεριφορικών Θεραπειών. Στόχος του μοντέλου είναι να οδηγηθεί το άτομο στην ανάληψη δράσης έχοντας ως πυξίδα τις αξίες ζωής οι οποίες τον αντπροσωπεύουν.
Ως αξίες ζωής εννοούμε όλες εκείνες τις ποιότητες τις οποίες επιθυμούμε να έχουμε στην καθημερινότητα μας και έχουμε επιλέξει ελεύθερα, με γνώμονα τα δικά μας κριτήρια. Μερικές αξίες ενδεικτικά είναι η σύνδεση , η ελευθερία, η αυτοανάπτυξη, η φιλικότητα, η φροντίδα, η περιπέτεια, η δύναμη, η εργατικότητα, η δημιουργικότητα και η λίστα συνεχίζεται!
Με την ACT, λοιπόν, εξερευνώνται οι αυθεντικές και βαθιές επιθυμίες που έχουμε αναφορικά με το τί είδους ζωή θα θέλαμε να ζήσουμε, πώς θα θέλαμε να φερόμαστε στους γύρω μας και σε τί πράξεις θα επιθυμούσαμε να προβούμε κατα την παραμονή μας σε αυτή τη ζωή.
Μέσω της Θεραπείας Αποδοχής και Δέσμευσης, το άτομο δουλεύει το πώς θα μπορέσει να χτίσει μια ζωή με νόημα και ουσία, ενώ παράλληλα θα μπορεί να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τον αναπόφευκτο πόνο που είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την ανθρώπινη ύπαρξη.
Ο πόνος ως κομμάτι της ανθρώπινης εμπειρίας
Ο πόνος προκύπτει τόσο απο δυσάρεστα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στη ζωή μας, όσο και απο σκέψεις που μπορούν να ξεπηδήσουν στο νού ανα πάσα στιγμή. Οι σκέψεις αυτές μπορεί να σχετίζονται με την παρούσα κατάσταση ζωής μας και να επιφέρουν συναισθηματική δυσφορία, ή να περιλαμβάνουν κάποια επώδυνη ανάμνηση απο το παρελθόν, ή να αφορούν μια ονειροπόληση για το μέλλον που να συνοδεύεται απο άγχος, θλίψη και ούτω καθεξής.
Άρα, όσο καλή και όμορφη ζωή να βιώνει κάποιος, ο πόνος είναι μια εμπειρία η οποία αναπόφευκτα κάποια στιγμή ‘’θα του χτυπήσει την πόρτα’, ’καθώς η ύπαρξη εμπεριέχει όλη την παλέτα των συναισθημάτων, ευχάριστων και δυσάρεστων.
Όταν γίνεται αυτό, φαίνεται οτι οι περισσότεροι απο εμάς καταφεύγουμε σε λάθος μεθόδους διαχείρισης του πόνου. Προσπαθούμε να ασκήσουμε αυστηρό έλεγχο τόσο στις εσωτερικές όσο και στις εξωτερικές μας εμπειρίες και επιχειρούμε με κάθε κόστος να αποφύγουμε να βιώσουμε δυσάρεστες σκέψεις ή συναισθήματα. Άλλες φορές προσκολλόμαστε στις σκέψεις που γεννάει ο νούς μας με αποτέλεσμα αυτές τελικά να μας καθορίζουν, άλλοτε χάνουμε την επαφή μας με το παρόν εστιάζοντας στο παρελθόν ή στο μέλλον και άλλοτε επιλέγουμε την αδράνεια. Τελικώς, φαίνεται οτι όλες αυτές οι προσπάθεις για τη διαχείριση του πόνου απλά συμβάλλουν στην ενίσχυση του και στη σταδιακή μετατροπή του σε δυστυχία.
Μέσω της Θεραπείας Αποδοχής και Δέσμευσης, οι θεραπευόμενοι εξασκούνται σε μια πιο ενσυνείδητη προσέγγιση των συμβάντων της ζωής τους και καλούνται να διερευνίσουν αν είναι διατεθειμένοι και με ποιό τρόπο, να κάνουν χώρο σε όλες τις πιθανές εμπειρίες.
Η Θεραπείας Αποδοχής και Δέσμευσης, είναι ένα ερευνητικά μελετημένο μοντέλο ως προς την αποτελεσματικότητα του σε μια σειρά απο ψυχικές δυσκολίες όπως είναι:
- Κατάθλιψη
- Άγχος
- Κάπνισμα
- Διατροφικές διαταραχές
- Κοινωνικό άγχος
- Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή κλπ.
Συμπερασματικά, λοιπόν, θα μπορούσαμε να πούμε οτι η Θεραπείας Αποδοχής και Δέσμευσης, ”είναι μια θεραπευτική προσέγγιση που χρησιμοποιεί διαδικασίες αποδοχής και ενσυνειδητότητας καθώς και διαδικασίες δέσμευσης και αλλαγής συμπεριφοράς, με σκοπό να παράγει μεγαλύτερη ψυχολογική ευελιξία”(Hayes, Wilson & Strosahl,1999).