Κρίσεις πανικού
Η κρίση πανικού χαρακτηρίζεται απο μια αιφνίδια αίσθηση έντονου φόβου ή δυσφορίας που κορυφώνεται μέσα σε λίγα λεπτά. Το κύριο χαρακτηριστικό της είναι οτι εμφανίζεται απροσδόκητα, είτε όντας σε μια συνθήκη ηρεμίας (ακόμα και στον ύπνο),είτε σε μια κατάσταση όπου το άτομο βιώνει άγχος.
Κοινά συμπτώματα μιας κρίσης πανικού είναι τα εξής:
- Eφίδρωση
- Ταχυκαρδία
- Τρέμουλο
- Ρίγη στο σώμα ή αίσθηση ανόδου της θερμοκρασίας
- Aίσθηση οτι δεν επαρκεί ο αέρας
- Μουδιάσματα
- Ναυτία
- Ζαλάδα, αίσθηση αστάθειας
- Αίσθημα πνιγμού
- Φόβος οτι χάνεται ο έλεγχος και το άτομο θα χάσει τα λογικά του
- Φόβος οτι θα πεθάνει
Το άτομο, ειδικά τις πρώτες φορές που βιώνει μια κρίση πανικού, έχει σκέψεις οτι παθαίνει καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό, οτι πεθαίνει απο την έλλειψη αέρα, οτι χάνει εντελώς τον έλεγχο του εαυτού του και δεν θα ξαναείναι ποτέ ο ίδιος μετά απο αυτό που του συμβαίνει και άλλα καταστροφολογικά σενάρια.
Οι σκέψεις αυτές εντείνουν τα συναισθήματα άγχους και φόβου, με αποτέλεσμα να κλιμακώνονται και τα συνοδά σωματικά συμπώματα που εκδηλώνονται. Όσο το άτομο εστιάζει και παρατηρεί αυτές τις σωματικές μεταβολές τόσο αναζωπυρώνονται και οι αρχικές αρνητικές σκέψεις οτι κάτι κακό θα του συμβεί,το οποίο οδηγεί στην περαιτέρω ενίσχυση των συναισθημάτων άγχους και φόβου και ούτω καθεξής.
Ταυτόχρονα, είναι πιθανό να υπάρχουν ανήσυχες σκέψεις για το τί εντύπωση θα προκαλέσει στους γύρω του και πώς θα αξιολογηθεί απο αυτούς, εάν είναι παρόντες τη στιγμή που παθαίνει την κρίση πανικού. Άλλοι άνθρωποι πάλι, αρχίζουν να αναπτύσσουν ανησυχία για το ενδεχόμενο να μένουν μόνοι τους, καθώς φοβούνται οτι δεν θα βρίσκεται κανείς δίπλα τους προκειμένου να αναζητήσουν βοήθεια σε περίπτωση που ξαναβιώσουν μια κρίση πανικού.
Ιδιαίτερη αγωνία, λοιπόν, προκαλεί στο άτομο και η διερώτηση για το αν και πότε θα ξαναπάθει κρίση πανικού, με αποτέλεσμα να παρατηρείται αξιοσημείωτη μεταβολή στη συμπεριφορά του. Έτσι, αρχίζει να υιοθετεί συμπεριφορές με γνώμονα το πώς θα αποτρέψει το ενδεχόμενο να ξαναβιώσει κάτι αντίστοιχο.
Με αυτό το σκεπτικό προβαίνει στις λεγόμενες ”συμπεριφορές ασφαλείας’’(αποφεύγει καταστάσεις ή δραστηριότητες που θεωρεί οτι μπορεί να του πυροδοτήσουν κρίση), οι οποίες ναι μεν βραχυπρόθεσμα όντως μπορεί να προσφέρουν αισθήματα ανακούφισης και ηρεμίας, ωστόσο, μακροπρόθεσμα συντηρούν τη δυσκολία και φαίνεται να συμβάλλουν στη μείωση της λειτουργικότητας του ατόμου σε σημαντικούς τομείς της ζωής του.
Με βάση το Γνωσιακό -Συμπεριφορικό μοντέλο, εφαρμόζονται τεχνικές που εστιάζουν στη διαχείριση των επεισοδίων πανικού, ενώ το άτομο εξασκείται και εκπαιδεύεται στο να εντοπίζει και να αξιολογεί τις διαστρεβλωμένες πεποιθήσεις που γενικώς μπορεί να έχει στη ζωή του και που τελικά του δημιουργούν δυσφορικά συναισθήματα. Επιχειρείται, επίσης, η τροποποίηση των ενδεχόμενων μη λειτουργικών μοτίβων συμπεριφοράς που έχουν υιοθετηθεί σαν απάντηση στις υφιστάμενες κρίσεις πανικού και δίνεται έμφαση σε τεχικές χαλάρωσης, επίλυσης προβλήματος, διαχείρισης συναισθήματος κλπ.